Anne Sütü Hakkında Bilinmeyenler

Anne sütünün bebekler için oldukça büyük önem taşıdığı herkesçe bilinen bir gerçek. Özellikle son yıllarda yapılan paneller, verilen seminerler ve alınan eğitimlerle bu bilinç toplumda yayılmaya başladı. Medyada yapılan haberler ve yayınlanan kamu spotlarında da anne ve bebek sağlığı konusu en küçük ayrıntısıyla aktarılmaya devam etti. Anne sütünün hayati önem taşıdığı her platformda vurgulanırken, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) her yıl Ekim ayının ilk haftasını “Dünya Emzirme Haftası” ilan etti. Farkındalık yaratmanın amaçlandığı bu haftada, anneler kadar babaların da anne sütü hakkında bilgilendirilmesi hedeflendi.

Sağlık kuruluşları ve uzmanlar tarafından bebeklerin ilk altı ay sadece anne sütüyle beslenmesi gerektiği, altı ayın ardından da ek gıdalarla birlikte iki yaşına kadar emzirmenin sürdürülmesinin önemli olduğu vurgulandı. Çocuk Hastalıkları Uzmanı Prof.Dr. Ali Onağ, anne sütünün çok değerli bir sıvı olduğuna dikkat çekerek “1994 yılında dünya bilim adamlarının aldığı ortak karar vardı. Orada söylenen şey;  ‘Anne sütü milyonlarca çocuğun ölümünü engelleyen, onların hastalanmasına mani olan çok değerli bir sıvıdır. Böyle canlı bir sıvının bağışıklama yöntemi ile aşısı olsa da kullanılabilse. Sıcak zincir kurarak son derece basit ve kullanışlı olacak bu yöntemi kullanabiliriz’” şeklinde konuştu.   İşte Onağ ile yaptığımız o röportaj   Caner Kılıç: Anne sütünün önemi nedir? Prof.Dr. Ali Onağ: Anne sütünde kolostrum dediğimiz ilk ağız sütü o kadar kıymetli ki… Toplumumuzda daha önceki yıllarda “İlk süt sağılıp atılmalı” yönünde yanlış bir bilgi vardı. Aslı böyle değil tabi ki. İlk süt bebek için çok önemli. Onun içerisindeki proteinler, minareller; demir, çinko, bakır, yağlar çok zengin ve daha kıvamlı. Kolostrumu alması her bebek için hayati önem taşıyor. Anne sütündeki yüksek değerler ilk emzirmeden sonra yavaş yavaş normale dönüyor. Kolostrumda (İlk Ağız Sütü)  bulunan her şey normalde olan oranından bir buçuk ya da iki kat daha zengindir.  Kolostrum (İlk Ağız Sütü) ilk 3-4 gün sürer ve daha sonra normal anne sütüne geçer. Anne sütünü ele aldığımızda; içerisinde proteinler, yağlar, minareller, vitaminler ve karbonhidratlar vardır. Aynı zamanda bağışıklık sistemini kuvvetlendirerek çocuğun hastalanmasını engelleyen çok kıymetli maddeler bulunuyor. Anne sütünün içerisinde glikoz ve galaktozdan oluşan laktoz denilen bir süt şekeri yer almaktadır. Bu laktoz o kadar kıymetlidir ki annenin aldığı yiyeceklerden etkilenmez. Galaktoz, beyin gelişmesinde, beyin hücrelerinin oluşmasında önemli rol oynar. Bu madde ayrıca bağırsaklardaki iyi huylu bakterilerin çoğalmasını sağlar, proteinlerin yapımına katkı sağlar. Anne sütünde en faydalı denilen proteinlerden de bulunur. Aminoasit bakımından da oldukça zengindir. Anne sütü alan bebekler, mama alanlar gibi obez olmaz. Aslında bu konu o kadar uzun ki dakikalarca anlatabilirim, siz de sayfalarca yazmak zorunda kalırsınız. Kısaca şunu söylemem gerekir: dünyada hiçbir mama anne sütünün verdiği faydayı sağlayamaz. Anne sütünün bir damlası bile benim için çok kıymetli. Caner Kılıç: Anne sütüyle beslenen bebeklerin obezite yaşamayacağını belirttiniz. Bunun sebebi nedir peki? Prof.Dr. Ali Onağ:  Emmenin bitimine doğru sütte yağ oranı artar. Çocuğun içi bulanır, ememez ve durur. Caner Kılıç: Anne sütünde büyüme faktörleri olduğunu biliyoruz. Bu konuyu biraz açabilir misiniz? Prof.Dr. Ali Onağ:  Anne sütündeki büyüme faktörleri de çok büyük önem taşıyor. Bunlar hücrelerin oluşmasını, büyümesini ve olgunlaşmasını sağlıyor. Beyin hücresi, deri, sinir büyüme faktörü, insülin ve insüline benzer büyüme faktörleri de anne sütünün içinde vardır. İnsülin büyüme faktörü, bebeğin Tip – 1 Diyabet olmasını engeller. Ayrıca anne sütünde kırmızı kan hücresi yapımı fazladır. Caner Kılıç: Bir anne, başka birine ait bebeği emzirdiğinde tüm bu faydalar o zaman da geçerli olur mu? Prof.Dr. Ali Onağ:  Elbette. Ama şöyle de bir durum söz konusu: her annenin sütü kendi bebeğinin ihtiyacı kadardır. Yani 2 kilo doğmuş bir bebekle 4 kilo olarak dünyaya gelen çocuğun ihtiyaçları birbirinden farklıdır. Bu farkı anne sütü kapatır. 2 kilo doğan bebeğin annesinin sütünde tüm saydıklarımızdan daha fazla bulunması gerekir ki bebek daha kısa sürede toparlansın. Caner Kılıç: Anne sütünün faydalarını anlattınız. Bebeğe kazandırdıklarını sıraladınız. Peki, hocam emzirme nasıl yapılmalı ve ne kadar devam etmeli? Prof.Dr. Ali Onağ:  İşte asıl bu soru önemli. Biz bu kadar faydalarını anlattık ama bebeğin anne sütünü en güzel şekilde alması da oldukça duyarlı olunması gereken bir konu. Bebek doğduğundan hemen sonra (hiçbir mazeret yoksa) en geç bir saat içinde emzirilmesi gerekiyor. Eskiden su verirlerdi ya da annenin sütü daha gelmedi diye şekerli su yaparlardı. Bu çok yanlış bir şey. Bebek biberonu da almadan önce annesinin göğsünü emecek. Çünkü biberon bebeğin emme şeklini değiştiriyor. Anne, iki aya kadar sık sık emzirmeli. İki aydan sonra emzirme artık bir program dahilinde yapılmak zorunda. İlk altı ay anne sütü verilmelidir. Anne sütü dışında asla su bile verilmemelidir. Altı aydan sonra yoğurt ve muhallebi tarzı yiyeceklerle ek gıdalara başlanılabilir. Caner Kılıç: Anne sütü alan bebekler, sütün faydalarını ileriki yaşlarda nasıl görür? Prof.Dr. Ali Onağ:  Anne sütüyle beslenmiş bebeklerin mamayla büyümüşlere oranla zekalarının daha fazla gelişmiş olduğu görülür. Özellikle entelektüel ve matematik zekaları iyidir. Sosyal derslerde de çok başarılı olurlar. Ayrıca adaptasyonlarının yüksek olduğu saptanmıştır. Bir de anne sütü alan bebeklerde diş çürüklerinin, çene bozukluklarının daha geç oluştuğu, çukur damak dediğimiz tarzdaki rahatsızlıkların da oluşmadığı belirlenmiştir. Kısacası anatomik yapı olarak ağız şekillenmiş oluyor. Obez olmaz. Kalp hastalıkları riski daha düşüktür. Bağırsak hastalıkları ve alerjik rahatsızlıkların oluşmadığı da ispatlanmıştır. Caner Kılıç: Çalışan anneler sütlerini nasıl verecekler? Prof.Dr. Ali Onağ:  Bu anneler sütlerini sağacaklar. Dışarıda bir gün, buzdolabında bir hafta, difrizde altı ay durabilir. Dolaptan çıkaracak, 37 derece sıcak suya koyacak ve ısındıktan sonra bebeğine verecek. Bu kadar basit. Biliyorsunuz Amerika ve Avrupa’da anne sütü bankaları var ve çok pahalı satılıyor. Olmayanlar gidip oradan anne sütü satın alıyor. Caner Kılıç: Emzirmenin bebek için faydalarından bahsettik. Aynı şekilde anne için de yararlı mıdır? Prof.Dr. Ali Onağ:  Emziren annelerin göğsünde meme kanseri riski azalıyor. Ayrıca annelerde dinamizmin arttığı saptanmıştır. En güzeli de kendisi ve çocuğu arasında çok güzel duygusal bir bağ oluşuyor. Bundan daha güzel bir şey olabilir mi!