YARGI YÜKÜ GİDEREK AZALIYOR

Manisa'da geçtiğimiz yıl, arabuluculuk eğitimi alan avukatlar bir araya gelip, Arabulucular Derneği'ni kurmuştu. 40 arabulucu avukatın görev yaptığı sistem dahilinde, özellikle işçi-işveren ve alacak davalarında arabuluculuk yöntemi uygulanıyor. Peki, Arabuluculuk amacına ulaşıyor mu? Başarı oranı ne kadar? İşte bütün soruların cevabını Av. Ebru Nomer’den sizler için öğrendik.

ÖZEL RÖPORTAJ CANER KILIÇ Manisalı hukukçular, dünyanın pek çok ülkesinde uzun yıllardır kullanılmasına rağmen; Türk hukuk sistemine alternatif bir çözüm yolu olarak yeni giren ve yargı yükünün azaltılmasını amaçlayan 'arabuluculuk' mesleğinin topluma tanıtılabilmesi, aynı zamanda daha verimli hizmet verebilmek amacıya geçtiğimiz yıl Manisa Arabulucular Derneği'ni kurdu. Hemen ardından Manisa Adliyesi'nde, mahkemelerin iş yükünü hafifletmek ve uyuşmazlıkları daha kısa sürede sonlandırmak için Arabuluculuk Merkezi açıldı. Bu uygulamaya geçişin üzerinden neredeyse bir yıl geçti. Avukat Ebru Nomer ile yaptığımız röportaj da Arabuluculuk’un bir yıllık uygulama sürecini sizlerle paylaşıyoruz. İşte o özel röportaj;   NEDEN YARGI SİSTEMİNDEN MEMNUN DEĞİLİZ? Caner KILIÇ; Arabuluculuk’a geçmeden önce yargıdaki zorlukları anlatıp, ardından arabuluculukla yargıyı sonuçlarını karşılaştırır mısınız?   Av. Ebru NOMER; Ülkemizin en büyük sorunlarından birisinin yargı sistemi olduğu tüm vatandaşlarımızın üzerinde hem fikir olduğu yegane konulardandır. Neden yargı sisteminden memnun değiliz? En başta gelen sıkıntı yargılamanın çok uzun sürmesi. Çözümlenemeyen ve yargılamaya muhtaç olan bir konu ile ilgili yargı yoluna başvurulduğunda en az bir yıl sürmekte. Dava dosyanız karara çıktıktan sonra karardan memnun olmayan tarafça temyiz edildiğinde dosyanın kesinleşmesi yıllarca sürmekte. Dava dosyasında taraflardan biri haklı olsa dahi adalet yerini bulmuş oluyor mu?  Bu kadar uzun süre sonunda kazanmış olabilir misiniz? Aslında çoğu yargılama sonucunda hem davalı hem davacı kaybeden durumundadır. Geciken adalet,  adalet değildir.   Caner KILIÇ;  Tabi bir de maliyet kısmı var.   Av Ebru Nomer; Evet. Bir diğer sorunsa yargılama sürecinin çok maliyetli olmasıdır. Yargılama süreci ile ilgili alternatif çözüm yolları bulunmak zorundadır. Yargı organlarına duyulan güvenin sağlanamaması, uyuşmazlık taraflarının tatmin edilememesi hukuk kuralları dışına çıkılmasına neden olur ki, hukuk kurallarının olmadığı bir toplumda yaşanamaz.   KAYBEDEN TARAF YOKTUR Caner KILIÇ;  Arabuluculukta maliyet ve zaman tasarrufu olduğunu görüyoruz. Bir de ‘kaybeden taraf’ mevhumu var mı?   Av. Ebru NOMER: Arabululucuk Kanunu ile uyuşmazlık konusu bırakın yıllarca, aylarca sürmesini, birkaç saat içinde dahi çözümlenebilir. Üstelik dava boyunca yapılacak masrafların hiçbirisi yapılmaz. Taraflar uzlaşmaya, şartlarına kendileri karar verir. Gizlilik ve güvenilirlik söz konusu olduğundan Mahkeme önünde konuşulamayacak konular konuşulabilir. Yeni sorunlar doğurmaz. Tarafların anlaştıkları yöntem ve çözüm esastır. Arabuluculuk yönteminde kaybeden taraf yoktur.  Taraflar her şekilde kazançlıdır.   Caner KILIÇ;  Arabuluculuktan hangi süreçlerde yararlanılabilir? Av. Ebru NOMER; Arabulucuya başvuru, davanın açılmasından önce veya dava açıldıktan sonra olabilir. Bu konuda hakim, tarafları arabulucuya başvurma konusunda teşvik edebilir. Uyuşmazlık bulunan bir alacak davası, işçi işveren uyuşmazlıkları, ticari uyuşmazlıklar, tazminat davaları, aile hukukuna ilişkin uyuşmazlıklar, kira hukukunda kiracı kiralayan uyuşmazlıklarında v.s. pek çok hukuksal sorun da  arabuluculuktan faydalanılabilir.   Caner KILIÇ; Tabi, bu arada mahkemelerin de yükü hafifliyor bu sistemle. Av. Ebru NOMER; Elbette. Türk Hukuku  Alternatif Uyuşmazlık Çözüm yolları zaman geçtikçe gelişmektedir. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm yollarının gelişmesi ve pozitif hukuk içinde yaygınlaşması, mahkemelerin yükünü hafifletecektir. 6325 sayılı Hukuki Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk Kanunu ile uygulamaya başlanılan Arabululucuk sistemine, Manisa Arabulucular Derneği olarak bizlerde katkı sağlamaya çalışmaktayız.   BAŞARI ORANI ÇOK YÜKSEK Caner KILIÇ; Peki, Arabuluculuk başlangıcından beri ne derece etki gösterdi? Başarı oranı ne kadar? Uyguma sayısı ne kadar? Av. Ebru Nomer; Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanlığı istatistiklerine göre; Şu ana kadar 5086 uygulama yapıldı. Bu uygulamalarda başarı oranı %96.  Ağırlıklı olarak;  işçi-işveren uyuşmazlıkları, maddi manevi tazminat davaları, zarar tazmini, borç alacak ilişkisi, daha az da olsa, telif haklarından kaynaklanan tazminat ve alacak, sigorta hukuku,  kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlık, ticari ortaklıktan ayrılma, şirketler arası ticari uyuşmazlıklar. Ocak 2017 tarihinden itibaren özellikle işçi-işveren uyuşmazlıklarında, ticari alacakların belli miktara kadar olan kısımlarında zorunlu hale gelecek olan arabuluculuk, bu tarihten itibaren hızlı bir ivme kazanacak ve bu alternatif uyuşmalık çözüm yolunun pratikte sağladığı faydalar görüldükçe daha da yaygınlaşacaktır.