KOAH’IN SEBEPLERİ VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Çoğu kişinin ailesinde, yakınlarında rastlanılan, toplumda oldukça sık görülen hastalıklardan biri de KOAH. Sigara kullanan kişilerde görülen bu kronik akciğer hastalığı, oldukça riskli bir durum teşkil ediyor. Ölüme sebep olan sonuçlar doğuran KOAH’ın sebeplerini ve tedavi yöntemlerini Manisa Özel Gediz Tıp Merkezi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Ahmet Bilgin’e sorduk.

KOAH nedir? “Açılımı kronik Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığıdır. Ender görülen bir hastalık değildir. Toplumda pek çok kişide görülür. Uzun süren, tıkayıcı bir akciğer hastalığıdır. Nedenleri nedir? Sigara kullanımı en büyük nedendir. Bunu hava kirliliği takip eder. Etki eden genetik faktörler de var ama sadece yüzde 1’lik kısmı oluşturur. Belirtileri nelerdir? Akciğerlerin kapasitesi çok yüksek olduğu için belirti gösterene kadar sinsi bir şekilde ilerliyor. Hiçbir zorlama yapmıyor. Belirtileri; nefes darlığı, balgam ve öksürüktür. Kişi, en az 20 yıl boyunca günde en az bir paket sigara içtiyse, yaşı 40’ın üzerindeyse muhakkak bir uzmana gitmelidir. Tanısı kolay bir hastalıktır. Basit bir soluk testi dediğimiz, solunum fonksiyon testiyle ortaya çıkarılabilir. Benim erken tanı için tavsiyem, yılda bir kez bu testin yaptırılmasıdır. Kişiler KOAH rahatsızlığını önemsemiyorlar. Oysaki istatistiklere baktığımızda dünyada üçüncü ölüm nedenidir. Başka hastalıklarla karıştırılabiliyor mu?  Özellikle astım hastalığı ile karıştırılabilir. Astım daha genç yaşlarda da ortaya çıkabiliyor. Astım sigara kullananda da kullanmayanda da olabilir. Astımda tedaviyle bronşlardaki tıkanıklık, solunum fonksiyon testindeki bozukluk geriye dönebiliyor. Astımın KOAH’tan en büyük farkı bu durumdur. Ama KOAH bir kere başladığı zaman, kayıp olduğunda geriye dönüşü yoktur. Birçok ilaç veriyoruz. Hastanın fayda görmesi için ilaçları dikkatli kullanması gerekiyor. KOAH ilaçları sadece hastanın şikayetlerini rahatlatıyor. Harabiyet olduğunda, o harabiyeti geriye döndürmüyor. Yani nerde yakalarsak o kadar çok avantaj elde ediyoruz. Hastaya sigarayı bıraktırıp ilaçları kullandırıyoruz ve KOAH’ın daha ileriye gitmesini engelliyoruz. KOAH atakları olan bir hastalıktır. Hasta bu süreçte neler yaşar? Biz, tedaviyi de hastalığın atak sayısına göre, hastaneye yatış sayısına göre, solunum fonksiyon testlerine göre uyguluyoruz. İleri derece olan hastalar günlük işlerini görürken dahi tıkanır. Gece uyanır. Kilo kaybı olur. Vücutta alerjik olmayan bir iltihap olur. Nefes darlığı ve iştahsızlık ortaya çıkar. KOAH ile beraber pek çok rahatsızlık da ardı ardına gelir. KOAH ölümcül bir hastalık mıdır? Riskleri nelerdir? Dünyada üçüncü sırada bulunan ölüm sebebi olduğunu belirtmiştim. Tedavi yöntemleri nedir? Hastalık ortaya çıktıktan sonra kullanılan ilaçlar sadece belirtileri ortadan kaldırır. Hastanın daha rahat bir yaşam sürmesine olanak sağlıyor. Kısmen atakları azaltıyor ama oluşmuş harabiyeti geri döndürmüyor. İlaçların da çok iyi bir uzman tarafından verilmesi ve kullanımının öğretilmesi lazımdır.Eğer hastalık ilerlemişse parmaktan oksijen seviyesine bakıyoruz. Yüzde 90’ın altına düştüyse atardamardan kan numunesi alıp kontrol sağlıyoruz. Bu hastalara, kriterlere uyuyorsa evde sürekli oksijen tedavi uyguluyoruz. Bu hastaların günde en az 15 saat oksijen almaları gerekir. Eğer uygulanmazsa vücuttaki oksijensizlik kalp yetmezliğine sebep oluyor. Bacaklarda şişme, kalpte büyümeye neden oluyor. Hastalık ilerleyince bu kişiler evden çıkamıyor. Sonuç olarak solunum kasları, bacak kasları eriyor. O yüzden KOAH hastalarının yapabileceği egzersizler var. Bu egzersizlerin yapılması da büyük bir önem taşır. KOAH hakkında nerelerden bilgi edinebiliriz? Vatandaş, KOAH için Göğüs Hastalıkları polikliniklerine gidebilirler. İnternetten araştırabilirler. Solunum Derneği, KOAH Derneği var. Buralardan da bilgi sahibi olabilirler. Sağlık Bakanlığı’nın internet sayfasında da KOAH ile ilgili bilgiler mevcuttur.”