Tarımsal sulamada su krizine adım adım

Etv ekranlarında, Meteoroloji Mühendisleri Odası Manisa İl Temsilcisi Lütfi Vural’ın sunduğu Manisa’da Hava ve Değişen İklim programında, Gediz havzasında yaşanan kuraklığın tarımsal sulamada oluşturduğu sorunlar konuşuldu. Programa katılan Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği Başkanı Halis Uysal da, kurak şartlarda karşılaşılan sorunların en aza indirilmesi için yapılması gerekenleri anlattı.

Herkesin yanlış bildiği bir konuyla açıklamalarına başlayan Meteoroloji Mühendisleri Odası Manisa İl Temsilcisi Lütfi Vural, "Memleketimiz su zengini bir ülke değil. Yarı kurak bir yerde yaşıyoruz ve zaman geçtikçe suyumuz azalıyor. Yıllar itibari ile zaman zaman kuraklık yaşıyoruz ve biz de suyumuzu bilinçsizce tüketiyoruz. Suyumuzun büyük bir bölümünü %74 ünü tarımda kullanıyoruz. Gediz havzasındaki tarımsal sulamanın büyük bir kısmı 'salma sulama' şeklinde yapılıyor. Bu şekilde de suyun çoğu boşa gidiyor. Uzmanlar salma sulamada % 75 lik bölümün boşa harcandığını söylüyorlar. Suyun büyük bir kısmı buharlaşıyor ve bir kısmı da fazladan toprağa nüfus ediyor.”dedi. Programda öne çıkan diğer önemli açıklamalar; SUYUN DURUMUNA GÖRE ÜRÜN SEÇİLMELİ "Suyun durumuna göre ürün seçimine özen gösterilmesini sağlamaya çalışıyoruz. Son zamanlarda iklim değişikliği ile birlikte çoğu yöremizde su kısıtlı hale gelmiştir. Kooperatiflerimizin ellerindeki suya göre yetiştirecekleri ürünü planlamasını istiyoruz. Aksi halde çiftçilerimizin kimine su yetmiyor veya kimi yeterli verim alamıyor. SULAMADAKİ EN BÜYÜK GİDER ENERJİ Şu anki en önemli sorunumuz giderlerin fazlalığı, özellikle enerji giderleri. Enerji bedellerinden fazladan alınan fon, katkı payı, kesintiler, kayıp kaçak bedeli, reaktif enerji bedeli çok yüksek. Bu giderler faturaların % 49 nu oluşturuyor. Sulamada kullanılan enerji giderinde daha fazla indirim talep ediyoruz. Kooperatiflerin kendi kullandıkları enerjiyi üretebilmeleri için güneş enerjisi tesisleri kurabilmeleri gerekir. Bununla ilgili destekleme veya uzun vadeli makul kredilendirmeye ihtiyacımız var." “MİLLİ SU KONSEYİ KURULMALI” Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği (TÜS-KOOPBİR) Başkanı Halis Uysal , Türkiye’de su tasarrufu önlemlerinin alınması gerektiğine dikkat çekti. Aksi takdirde Türkiye’yi kötü günlerin beklediğini söyleyen Uysal, ülkede her platformda su sorununun konuşulması gerektiğini vurguladı. Uysal, “Su sorunun tek çözümü ve çaresi ise Milli Su Konseyi’nin kurulmasıdır. Suyu bu konsey ile idare etmemiz lazım. Bundan 10 gün evvel ABD ve Fransa’da kuraklık endişesi ile küresel ısınma imzaları altında görüşmeler yapıldı ve önlemler alındı. Türkiye’de ise bu çalışmalar yetersiz” diye konuştu. “TARIMA AÇIK SULAMA DEVRİ SONA ERMELİ” Uysal, Türkiye’deki su rezervleri hakkında bilgiler de verip şunları söyledi: “1970 yılından beri Türkiye’nin su rezervi 112 milyon metreküp. Bunun 95 milyar metreküpü göletler, barajlardan. 17 metreküpü ise yer altı suyundan oluşuyor. Bu suyun yüzde 11 sanayide, yüzde 15 içme suyunda kullanıyoruz. Yüzde 74’ünü ise tarımda kullanıyoruz. O zaman ne yapılması gereken tarımı kontrol altına almak. Damla sulamaya geçmek ve her bölgenin su rezervlerini çıkarmak gerek. Bölgelerin kaç ton suyu, ne kadar arazisi varsa hepsi belirlenmeli. Ürüne göre değil suya göre ürün deseni çıkarılmalı. İspanya’da tıpkı büyükşehirlerde uygulanan akıllı su sayacı gibi arazi sahiplerine kart veriliyor. Arazinin yapısına göre fazla su vermiyorlar. Bizde ise bu kontrol yok. Adam kafasına göre tarlasını suluyor. Suyu açıkta hovardaca kullanıyoruz. Açıkta su kullanımının yüzde 60 kaçağı var ama damlama sulama da bu yok.”