KORONA VİRÜS'TEN NASIL KORUNA?
Bu virüs salgınında sorun küresel ama mücadele ulusal olacak. Bugüne kadar başta Sağlık Bakanlığı olmak üzere devletimizin sorumlu kurumları çok iyi bir süreç yönetimi sergilemişlerdir. Şimdiye kadar sadece bir kişide testin pozitif çıkması bu başarının bir göstergesidir. Ankara’da bir karantina hastanesi oluşturulması, yurtdışından gelen şüphelilerin karantinada tutulması, Sağlık Bakanlığı bünyesinde ilk günden itibaren bir bilimsel kurulun oluşturulması takdir edilecek bir durumdur.
Ölüm Oranı Ciddi Tedbirler Alınmasını Gerektiriyor
Dünya çapında teyit edilen Coronavirüs vakalarının sayısı 125.000'i geçti. 4.595 kişi öldü. 66.722 kişi iyileşti. 54.389 kişi hala hastalığı taşıyor. İtalya’da 1016 kişi hayatını kaybetti. Bu sayılar doğru fakat eksiktir. Virüs bulaşan kişi sayısı çoktan milyonları geçmiştir. Çoğu çok hafif geçiriyor. Sonuçta herkese virüs testi yapılmamıştır. Aşı bulunana kadar, bu dakikadan itibaren yapacağımız tek şey var. Panik yok, hijyene dikkat etmek var.
Yaşlılar Yüksek Risk Grubunda
Hastalığa Yakalananlarda Ölüm Oranı 10-19 yaş arasında % 0.2, 20-29 yaş aralığında % 0.2, 30-39 yaş aralığında % 0.2, 40-49 yaşlarında % 0.4, 50-59 yaş aralığında % 1.3, 60-69 yaşlarında % 3.6, 70-79 yaşları arasında % 8 ve 80 yaş ve üzerinde % 14.8 (Kaynak: Business Insider) Görüldüğü gibi 60 yaş üzerinde ölüm riski en yüksektir.
Çocuk ve Hamilelerde Durum
Çocuklarda 10 yaşın altında bir ölüm vakası tespit edilmemiştir ama bu gerekli önlemlerin alınmayacağı anlamına gelmemelidir. Çocuklar virüsü alıp ailelerine ya da başkasına taşıyıcı olabilirler. Şu ana kadar hamilelerde anneden çocuğa geçtiği görülmemiştir. Süt ile emzirilen çocuğa da süt yoluyla bulaşması söz konusu değildir. Yaşlı ve özellikle 65 yaşın üstünde ve immün sistemi yani direnç mekanizmaları düşük olanlar yüksek risk grubundadır.
Hastalığın Belirtileri
Gribal bir enfeksiyon şeklinde başlayan hastalık, Yüksek ateş ( %88 ), Kuru öksürük ( %68 ), Halsizlik (%38 ), Balgam ( %33 ), Nefes darlığı ( %18 ) belirtiler ile seyretmektedir. Ölüm nedeni genellikle akciğer enfeksiyonuna bağlı sonumu yetmezliğidir. Hastalığa yakalananların ortalama % 3’ü ölümle sonuçlanmakta, % 97 si iyileşmektedir.
Yapılması Gerekenler
Paniğe kapılmamalı ama gerekli tedbirleri almalıyız. Yiyecekleri stok etmenin gereği yok. Bunu fırsat bilerek fahiş fiyat uygulayanlara fırsat verilmemelidir. Ellerimizi 30-40 saniye süre ile sabunlu su ile yıkanmalıdır. Günlük duş alınmalıdır. Günde 3-5 kez yüz ve burun temizliği yapılmalıdır. Tuzlu suyun ağız ve burunu yıkamada herhangi bir etkisi saptanmamıştır ve anlamsızdır. Ellerin sabun ya da alkol veya kolonyağı( %70 alkol seviyeli olanlar)ile düzenli temizlenmesi sağlanmalıdır.
Maske virüsün bulaşmasını engellemiyor. Hasta kişilerin takması daha doğrudur. Yurtdışı geziler kesinlikle iptal edilmelidir. Yeni gelenlere karantina dikkatli ve ciddi şekilde uygulanmalıdır. Panik yapmaya gerek yok ama önlemler ciddi şekilde alınmalıdır. Herkes üzerine düşen görevi yerine getirmelidir. Her ne kadar çocuklar ve gençlerde ölüm az olsa da her yaş grubu için ciddi önlemler alınmalıdır.
Beslenmenin Önemi
Beslenmeye ve yeterli uyku ve istirahate dikkat edilmelidir. Kelle paça çorbası içmek, zencefil ve zerdeçal, ev yapımı yoğurt tüketmek, tarhana içmek, propolis kullanmak tavsiye edilmektedir. Keçibonuzu ve pekmez tüketmek, kefir içmek önerilir. Tokalaşma ve sarılmalara bir süre ara verilmelidir. Ev ve işyerleri sık sık havalandırılmalı ve eşyalar ve kapı pencereler sirkeli su ile temizlenmelidir. Ortam dezenfeksiyonu için de antiseptik solüsyonlar kullanılabilir.
İlaç veya Aşı Var mı?
Şu ana kadar tespit edilen aşı ya da ilaç yoktur. Hastalığa yakalananlarda yeterli sıvı verilmesi, karantinaya alınması gerekir. Ozon Tedavisi virüslere karşı kullanılan bir tedavi formudur. Özellikle Zarflı Virüs dediğimiz Virüslerde tedavi etkinliği çok daha yüksek bir metottur. Antiviral ilaçlar da tedavi sırasında uygulanmaktadır. İlaç ve aşı çalışmaları devam etmektedir. Ancak kısa sürede sonuç alınması zor görünmektedir.
Salgının Seyri Hakkında
Şahsi kanaatim mevsim sıcaklıklarının atışı ile hastalık artışı ve şiddeti azalacaktır. Ancak bu konuda şimdiden peşin bir karar verilemez. Maske ve el hijyeni malzemeleri satışında yüksek ve haksız kazanç elde etmek isteyenlere fırsat vermeyin. Güneşin ultraviyole etkisine virüs dayanıksızdır. Temiz havada ve dış ortamlarda virüsün bulaşıcılığı oldukça zayıftır. Onun için evlerin ve işyerlerinin sık sık havalandırılması yararlı olacaktır.
Resmi Açıklamalar Dışındakilere İtibar Etmeyin
Coronavirus konusunda lütfen sadece yetkililerin ve bilim insanlarının uyarılarını dikkate alalım. Özellikle sosyal medyada dönen yanlış bilgilere itibar etmeyelim. Panik yaratmadan, tedbiri elden bırakmayalım. Sağlık otoriteleri ciddi tedbirler alıyor diye toplumda korku ve panik oluşturarak sosyal medyada kaos çıkarmaya çalışanlara fırsat verilmemelidir. Konunun uzmanı ve bilim adamları ile yetkililer dışındaki hiç bir beyana itibar edilmemelidir. Temizlik, tedbir, taharet.
Sonuç ve Değerlendirme
Paniğe kapılmayacağız ama tedbirlere harfiyyen riayet edeceğiz. Fırsatçılara fırsat vermeyeceğiz. “Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi, Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi” buyuran Kanuni Sultan Süleyman ne güzel söylemiş. Hastalık gelmeden sağlığın ve varlığın kıymetini bilip koruyacağız. Temizliğin ne kadar önemli, tedbirin ne kadar gerekli olduğunu bir kez daha tecrübe ettik. Sağlığın ne büyük bir hazine, insanın da bazen ne kadar aciz olduğunu yeniden anladık. Dünyanın fani ve ölümün yakın olduğunu gördük.