TOPRAKBASTI GELENEĞİ YUNTDAĞLILARI BIKTIRDI
ÖZLEM UNCU
GELENEĞİN ABARTILI RAKAMLARA ULAŞMASINA TEPKİ
Yuntdağ Bölgesi’ndeki bazı köylerde yaşamlarını sürdürengençler, toprakbastı parası vermemek için bir başka köyden kız alacağı zaman; köylerinin dışında; Manisa’nın herhangi bir yerinde düğünlerini yapıyor. Bölgede asgari ücret ile çalışarak geçimini sürdüren gençler ve aileleri; bu durumdan oldukça zarar gördüklerini vurgulayarak; geleneğin abartılı rakamlara ulaşmasına tepki gösterdi.
“TOPRAKBASTIDAN ALINAN MİKTAR ARABA PARASINI BULUYOR!”
Yuntdağ Bölgesi’ndeki sorunları tek tek dile getirerek, kalıcı çözüm sağlamak adına seslerini duyurmaya çalışan Yuntdağ Köyleri Derneği Başkanı Hayrullah Eser, DENGE Gazetesi muhabirine şu açıklamayı yaptı. Hayrullah Eser, “ Yuntdağ Köyleri Derneği olarak kurulduğumuzdan bu yana Yuntdağ bölgesinde yaşayan vatandaşlarımıza en iyi şekilde hizmet etmeyi ilke edindik. Bu ilke ile hizmetlerimizi sürdürmeye devam edeceğiz. Yuntdağ Bölgesinde yaşayan vatandaşlarımızın bizden bir takım istekleri var. Bölgemizin geleneklerinden olan toprakbastı parası konusunda köylüler oldukça dertli. Yuntdağ Bölgesi’ndebir köyde yaşayan aile, aynı bölgede yaşayan bir başka köyden kız almaya kalktığında; köyün gençlerinin toprakbastı adı altında aldıkları para; neredeyse bir araba parasını buluyor. Bölgedeki bazı köylerde bu gelenek düğünün eğlencesi olarak görülüyor ve çok cüzzi rakamlar alınıyor örneğin 50 TL ya da 100 TL gibi. Az önce de belirttiğim gibi bazı köylerimizde bu gelenek fahiş fiyatlarda sürdürülmeye devam ediyor.”
“BÖLGEDEKİ BAŞKA KÖYLERDEN GELİN ALMAYA KORKUYORLAR”
Konu ile ilgili açıklamalarını sürdüren Yuntdağ Köyleri Dernek Başkanı Hayrullah Eser, “İnsanlar kendi yaşadıkları köyün dışında bir başka köyden, kendi köylerine gelin getirmeye korkuyorlar. Size toprakbastı geleneği konusunda vatandaşın geçenlerde bana anlattığı bir olayı örnek vereyim. Yuntdağ Köyünden bir vatandaş, 2 yıldır bir ineğimin danasını besledim. 2 yıl sonra da bu danayı 10 binTL ye sattım. Ancak benden toprakbastı parası için istenen rakam 10 bin TL. Nişan töreninde 2 bin TListemişlerdi. Şimdi düğün olacak. Düğün için de 10 bin TL istiyorlar. Bunun yanında 10 adet yetmişlik rakı, beş kasa bira ve 20 tane de tavuk istiyorlar. Kısacası, toprakbastı parasının yanında ayrıca istedikleri ile birlikte bu rakamlar 13 bin 15 bin TL’yi buluyor. Yuntdağ köylerindeki vatandaşlar, toprakbastı parasının haraç seviyesine ulaştığı için şikayetçiler” ifadelerini kullandı.
“KÖY MUHTARLARI TOPLANIP SORUNU YETKİLİLERE AKTARSIN”
Hayat şartlarının zorlayıcı yönüne dikkat çeken Yuntdağ Bölgesi Ortaköy Mahallesi’nde yaşayan Melahat Dağlı, toprakbastı sorununa çözüm istedi. Melahat Dağlı, “ Oğullarımızı bu bölgede evlendirirken yaşadığımız en büyük sorun toprakbastı parası. Bu soruna çözüm bulunmalı. Çünkü insanlarımız çok zorlanıyor. Hayat şartları, benzin, işçilik vs. her şey pahalı. Ben 10 yıl önce 600 TL toprakbastı parası verdim. İçim acıdı bu parayı verirken. Bir camii, okul, hayırsever bir kuruma verseydim bu parayı üzülmezdim. Verdiğim para ile gençler alkol alıyor, sigara alıyor vs. Bu sebeple verdiğim para için de Hakkımı helal etmedim. Günümüzdeki düğünlerde 10 bin TL alıyorlar. Nişan merasimlerinde bile bu geleneği uygulayanlar var. Yazık, günah bölgede yaşayan insanlarımıza. Yuntdağ bölgesindeki tüm köy muhtarları toplansın. Bu sorunu el birliği ile çözsünler. Başka türlü bu sorun çözülmez” ifadelerine yer verdi.
“TOPRAKBASTI DÜĞÜN ÖNCESİ GEREKSİZ BİR MASRAF”
Yuntdağ Karaveliler Köyü Muhtarı Cavit Avcı geleneğin uygun olmayan biçimde sürdürülmesinden dert yandı. Muhtar Cavit Avcı, “ Ben de Yuntdağ bölgesinde yaşıyorum. Aynı zamanda Karaveliler Köyü Muhtarıyım. 3 erkek evladım var. Kendi köyümün dışından oğullarıma gelin alırsam, ekonomik anlamda bu yükün altından nasıl kalkarım ne yaparım diye kara kara düşünüyorum. Tarla sürdüğüm bir traktörüm var. Onu satsam yalnızca 8- 10 bin TL. toprakbastı parası ödenir. Geriye daha düğün eğlence masrafları, gelin takıları, yemek- içmek, ev eşyası için ödenecek paraları nasıl karşılarım Allah biliyor.Kısacası; toprakbastı parası, düğün öncesi düğün masraflarından hariç, havaya giden bir para. Gereksiz bir dünya masraf.Yetkililerden bu duruma önlem almalarını istiyorum. Toprakbastı geleneğini tamamen ortadan kaldırsınlar demiyorum. Gelenek devam ettirilsin fakat; çok küçük miktarlarda eğlence maksatlı alınsın. Örneğin; 50- 100 TL. gibi. Ayrıca, 30 tavuk yerine; 2 -3 tavuk gibi. Günah insanlara. Bu paralar kolay kazanılmıyor” açıklamasını yaptı.
“TOPRAKBASTI BAŞLIK PARASI DEĞİL !”
Yuntdağ Karaveliler Köyü Muhtarı Cavit Avcı, konu ile ilgili şu açıklamayı yaptı, “Yuntdağ Köylerinde geleneksel olarak devam eden Toprakbastı parası geleneği önceden, köyün gençlerinin kendi aralarında eğlencesi idi. Gençler, çok düşük miktarda kendi aralarında para toplar eğlenirlerdi. Sonradan bu gelenek adı altında gençler tarafından istenen paralar aşırı miktarda yükseldi. Ailelerin ekonomik gücünü sarsacak duruma geldi. Ayrıca şunu da belirtmek istiyorum. Toprakbastı parası adı altında alınan para, başlık parası değil. Kız evi istemiyor bu toprakbastı parasını. Bu parayı, kızın alınacağı köyün gençleri, tarafından alınıyor. Bu para haricinde başka istekler de oluyor köyün gençleri tarafından. Örneğin,20- 30 adet tavuk, 20 adet 70’lik rakı, 10 kasa 20 kasa bira. Köyün gençlerinin kendi aralarında sürdürdüğü ve son zamanlarda aileleri maddi yönden yıkıma uğratan bir gelenek haline geldi bu istekler. Artık buna bir son verilsin.”