Bir Dokunduk Bin Ah İşittik!

Türkiye’de uygulanan 17 günlük tam kapanmada 1 haftayı geride bırakırken, Manisa’da muafiyet kapsamında işyerleri açık olan esnaf ve temel ihtiyaçlarını karşılamak için çarşıya çıkan vatandaşlarla gerçekleştirdiğimiz röportajlarla sokağın nabzını tuttuk.

Pandemiyle mücadele kapsamında alınan 17 günlük tam kapanma kararının uygulanmaya başlanmasından bu yana ilk haftayı geride bıraktık. “Bir hafta esnaf ve vatandaş için nasıl geçti?” sorusunun cevabını öğrenmek için Denge gazetesi olarak çarşının nabzını tuttuk. Muafiyet kapsamında hizmet veren manav, lokanta, mandıra, taksi durağı, zirai ilaç gibi işletmelerin sahipleri, fatura ödemek için sıra bekleyen ve evine sebze-meyve almak için dışarı çıkan vatandaşlarla gerçekleştirdiğimiz röportajın büyük bir çoğunluğunda tabiri caizse ‘bir sorduk bin ah işittik’. Bunun yanı sıra taksiciler ise bu sürecin kendilerine yaradığını ifade ederken gıda sektöründe hizmet veren bazı esnaflar da verilen destekleri olumlu bulduklarını aktardı. İşte esnaf ve vatandaşlardan ‘tam kapanma’ sürecine dair yorumu; “BÜTÜN ESNAFLAR KAPALIYKEN BİZ AÇIKMIŞIZ ÇOK ÖNEMLİ DEĞİL” Manav İşletmecisi Mehmet Dizemen: “Bütün esnaflar kapalıyken biz açıkmışız, üç beş gün mal satmışız çok önemli değil. Önemli olan bütün çarşı esnafının kepenk açması. Tek kişilik mutluluklar üzerine mutluluk kurulmaz. ‘Ben’ değil ‘biz’ olmak önemli. Başkası mutsuzsa, biz mutlu olmuşuz çok önemli değil. Üretilen malların çoğu şu an çöpe gidiyor. Bu durum kimsenin umurunda değil, herkesin maaşı yatıyor, diğer üreticiler ne olacak? Esnafın KDV, stopaj, SSK, Bağ Kur ödemeleri devam ediyor, nasıl ödeyeceğiz? Hiç kimse destek vermiyor. Normalde Ramazan aylarında bizim ilk haftalar hareketli olur. 2.-3. haftalarda satışlarımızda fiyatlarımızda düşer, mallarımızda çoğalır. Ama haberlerde görüyoruz bütün çiftçi ürettiği mallarını çöpe atıyor. Milletvekilleri aldıkları paraları mağdur üreticiye versinler. Ay 29, Maaş 30 alıyorlar ya bir ay almayıp paralarını o üreticilere göndersinler.” “20 LİRA İLE 1 KİLO BİBER, 1 KİLO DOMATES ALDIM GERİSİ YOK” Manava alışverişe gelen Yusuf Savaş isimli vatandaş: “Alım gücümüz zaten düşüktü bir de bu 17 günlük yasakta bizi tamamen bitirdi. Olmayan paradan yiyoruz. Kredi kartından harcıyoruz ama nasıl ödeyeceğiz bilmiyorum. Bu halk 17 gün boyunca ne yiyecek? 50 milyar maaş alanlar düşünüyorlar mı acaba bu milleti. 20 lira ile 1 kilo biber, 1 kilo domates aldım gerisi yok. Geçen sene de 1 kilo domates, 1 kilo biber, 1 kilo da salatalık alabiliyorduk. Pandemi döneminden %100 zam geldi.” “KİRAMIZ 7 BİN LİRA VERİLEN DESTEK 750 LİRA” Manisa Kebapçısı İşletme Sahibi Yaşar Çiçek: “1945 yılından beri var olan 75 yıllık bir dükkan burası. 75 yıldır bu dükkan ilk kez böylesi bir durgunluk yaşıyor. Bizim işlerimizin %90'ı etkilendi. Devlet yardım edeceğiz diyor ama biz 7 bin lira kira ödüyoruz verdikleri kira bedeli 750 TL. Bize ne kadar yetecek? 3 ay destek paketi kapsamında Bin lira aldık. Normal Ramazanlara göre işerimiz %90 düştü. Geçen sene daha iyiydi, işlerimiz %50 düşüktü. Çalışanların maaşı çıkmıyor. Cebimizden maaş ödüyoruz. Bizim durumumuz yine iyi sulu yemekçiler, kahveciler hiç açamıyorlar. Paket servis birazda olsa kendini çeviriyor. Esnafın durumu çok zor. Parası olan Manisa'dan gitti. Parası olmayanlar kaldı onlarda ne kadar bize kazandıracak?” “PAKET SERVİSİMİZ VAR AMA SİPARİŞ GELMİYOR” Pastane İşletmecisi Doğukan Akyürek: “Herkes evde olduğu için kimse sipariş vermiyor. Gerek duymuyorlar haliyle bizimde işlerimiz düştü. Yalandan da olsa bir paket servisimiz var ama sipariş gelmiyor. Herkes evinde yapıyor bu süreçte.” “ARABAMIZI SATMAK ZORUNDA KALDIK” Kafe İşletmecisi S.A.: “Kafemizde paket servis ile çalışmaya devam ediyoruz. Ama insanlar evde yemek yapmaya alıştı. Pandemi bizi çok etkiledi, arabamız vardı arabamızı satmak zorunda kaldık. Önceki dönemde de çocuk oyuncağı gibi açıldık kapandık. Tekrar tekrar masaları sandalyeleri topladık. Açık olduğumuz zaman da akmasa da damlıyor.” “EN BÜYÜK SIKINTIMIZ; ARAZİ GEZECEK MİYİZ?” Zirai ilaç satıcısı Emin Türkay: “Biz zirai ilaççıyız. Müşterimiz kısıtlı. Yasak başlamadan önce bayram arifesi gibi kalabalıktı şuanda tek tük müşteriler var. Bizim en büyük sıkıntımız; ‘arazi gezecek miyiz?’ Verilen müsaade sadece işyeri ve ev arası ama vatandaş araziye gitmemizi istiyor. Bu şansımız yok. Çiftçiler muaf ama buraya gelme izinleri yok. Bizim de tarlaya gitme iznimiz yok. İlaç burada çiftçi tarlada nasıl satış yapacağız?” “2 BUÇUK SAATTİR SIRA BEKLİYORUZ” Fatura ödemek için PTT önündeki kuyrukta bekleyen bir vatandaş: “Bir sürü şube olmasına rağmen tek bir yere yönlendiriyorlar. Bu yüzden bu kadar insan sıra bekliyor. Bütün şubeleri kapattılar sadece merkez şubesini açık bıraktılar. Mola saati gelince zorla dışarıya çıkartıyorlar. İş yerinden izin alıp geliyorum burada sıra bekliyorum. Veznelerde iki kişi çalışıyor. 2 buçuk saattir sıra bekliyoruz.” “MASRAFLAR AYNI AMA İŞLERİMİZ DÜŞÜK” Mandıra işletmecisi İbrahim Enes Aksoy: “Bizim gıda sektörü olduğu için diğer sektörlere göre biraz daha iyi. Tam kapanma olmasa işlerimiz daha iyi olurdu. Diğer esnafları da düşünmek gerekiyor ama bizim açımızdan bir tık daha iyi durumdayız. Geçen ramazanlar böyle olmazdı. Son haftalarda işlerimiz üst düzeyde iyi olurdu ama şu anda o işleri göremiyoruz. Masraflar aynı ama işlerimiz düşük. Bu süreci ne kadar iyi atlatabilirsek o kadar iyi.” “PANDEMİ BİZE YARADI” Taksici esnafı Ali Güven: “Bu pandemi ve kapanma süreci bize yaradı, ne yalan söyleyeyim. Halk otobüsü yok, insanlar hastaneye taksiyle gidiyorlar. Bu pandeminin bize faydası oldu. Pandemi döneminde işlerimizde %30, %40 artış oldu. İnsanlar halk otobüsünden çekiniyor, binmek istese de bekleme süresi uzun geliyor binip taksiye gidiyorlar.” DEVLETİMİZ BİZİ YALNIZ BIRAKMADI Kebapçı İbrahim Onaylı: “Çok zor bir süreç ama iyi ki evlere servislerimiz var. Destek paketlerimizi aldık. Devletimiz bizi yalnız bırakmadı. Sağ olsunlar.”