Çalışıyoruz, üretiyoruz, peki ne kadar gelişiyoruz? Manisa’nın sosyo ekonomik gelişmişlik seviyesi ne durumda? Sözü fazla dolandırmayacağım. Manisa gelişmiyor. Hatta gelişmek bir yana dursun; Manisa ekonomik büyüme bakımından, Türkiye’yi aşağı çekiyor. EN UYGUN YATIRIM KENTİ MANİSA İşte bu vahim tabloyu gündeme getiren Emekli İl Planlama Uzmanı Erdinç Karaköse oldu. Geçen hafta ETV’de canlı yayın konuğum Erdinç Karaköse idi. Onu hatırlayanlar bilir. 2004 yılında Manisa’nın potansiyellerini resmi verilerle derleyip ortaya koymuş ve 2005’te Manisa Financial Times Dergisi tarafından Avrupa’nın En Uygun Yatırım Kenti seçilmişti. Bu olay Türkiye’de yankılanmış, birden dikkatler Manisa üzerinde yoğunlaşmıştı. Peki sonra ne oldu? Avrupa’nın en uygun yatırım kenti olduktan sonra aradan geçen 20 yılda Manisa’nın ekonomik refahı veya sosyo ekonomik gelişmişlik düzeyi hangi noktaya geldi? İşte bu soru üzerine TÜİK ve Sanayi Ticaret Bakanlığı verileri ile analizler yaptık canlı yayın programda. KARAKÖSE’DEN ŞOK EDEN VERİLER Erdinç Karaköse’nin açıkladığı resmi veriler ve yapılan tespitler çok çarpıcıydı. Buna göre, Türkiye 2022’de, % 5.6 ekonomik büyüme göstermiş. İşte bu büyümeye % 26 ile Antalya, sonrasında İstanbul, İzmir gibi şehirler en fazla katkıyı verirken, Manisa eksi büyüme ile Türkiye ortalamasını aşağılara çeken 15-20 ilden bir olmuş. Yaklaşık elli kadar il büyümeye katkı veriyor, on beş kadarı nötr kalıyor, diğer on beşi ise ülkeyi aşağı çekiyor. Ve ülkeyi aşağı çeken illerden biri de Manisa. Gerçekten olacak şey değil. Emekli Planlama Uzmanı Karaköse, 2022 verilerinden Manisa’ya dair olanları sıralamaya devam etti. Buna göre, Manisa tarımsal üretimde Türkiye çapında 6. sırada. Eskiden ilk sırada veya ikinci sırada yer alırdık ama ilk beşte olmak da mühim. Sanayi üretiminde 8. sıradayız. Çalışma hayatı yoğunluğu bakımından Türkiye’de 11. sıradayız. İYİ ÜRETİYORUZ FAKAT KAZANMIYORUZ? Bu veriler Manisa’nın iyi çalıştığını, iyi ürettiğini, aslında işsiz, güçsüz insanlarla dolu bir şehir veya il olmadığını ortaya koyuyor. Ancak bir başka veri daha var ki; insanı hayretler içinde bırakıyor. Hiç merak ettiniz mi üretim ve istihdamda Türkiye’de en önde koşan Manisalıların banka mevduatlarında ne kadar parası var? Veya Türkiye’ye göre gayrimenkul zengini bir il miyiz? Alın size iki tane daha TUİK verisi. Manisalılar gelir servet edinimi bakımından Türkiye’de 50. konut endeksinde ise 53. sırada. Yani Manisalılar hem tarımsal, hem de sanayi alanında iyi çalışıyor, güzel üretiyor ama yaptığı bu işlerden para kazanmıyor. REFAH SEVİYEMİZ DİPLERDE Erdinç Karaköse Manisa’ya dair 2022 verilerini açıkladıkça hayretler içinde kalıyor, o analizlerini sıraladıkça itiraz edecek bir şeyler bulmaya çalışıyordum. Biz Avrupa’nın En Uygun Yatırım Kenti seçilmiş ve sonrasında bu şehirde birçok fabrikalar açılmamış mıydı? Hani alt yapısı ile Türkiye’ye örnek gösterilen bir organize sanayi bölgemiz vardı? Sanayi bölgemizin 2000’li yılların başlarında 24 bin civarında olan çalışan sayısı, bugün 70-80 binlere çıkmadı mı? Bu arada Akhisar, Salihli ve Turgutlu ilçelerinde organize sanayi bölgeleri doluluk oranları ve buralarda sağlanan istihdam artırmamış mıydı? *** Şimdi nereden çıktı bu yoksulluk edebiyatı? Bu veriler neden Manisa’yı fakirleşen, büyümek bir yana ekonomisi daralan bir şehir olarak gösteriyor? Türkiye ekonomisi büyürken, Manisa’nın küçülmesi olacak şey mi? Canlı yayın sırasında “Bu ölçümlerde bir terslik var, hatalı” diyecekken Erdinç Karaköse, Manisa’nın sosyo ekonomik gelişmişlik seviyesine, yani refah seviyesine dair TUİK verilerini açıkladı. Bu rakamlar da bundan önceki beğenmediğim verilerle örtüşüyordu. Yani veriler sağlıklı. *** Sosyo ekonomik gelişmişlik bakımından Türkiye’de iller sıralamasında geçen 20 yılda bir arpa boyu yol almamışız. Hatta 22. sıradan, 23. lüğe gerilemişiz. Ama ilçelerimiz tek tek ele alındığında tablo çok vahim. 1. kategori gelişmiş ilçeler sıralamasında bir tane dahi ilçemiz yer almıyor. İl birincimiz Yunusemre Türkiye’de 68. Şehzadeler ise 164. sırada. Diğer ilçelerimizi burada anmak dahi istemiyorum. ETV’Yİ İZLEYİN Peki neden böyle? Acaba Manisa’da geçmiş yıllar refah seviyesi iyiydi de sadece 2022’de bir düşüş yaşanmış olabilir mi? İşsizliğin ayyuka çıktığı, tarım ve sanayi üretiminin eskiye göre arttığı Manisa, kendi içinde ne yaşıyor? Çalışkan ve üretken Manisalılar, hem istediği refah seviyesine, hem de gelir servet edinimi bakımından üst sıralara neden çıkamıyor? Hem tarımsal üretimde Türkiye birincisi iken 6. sıraya ne ara düştük? Hangi iller tarımsal üretimde bizim önümüze geçiyor? Nüfusumuz artıyor mu? Manisa cazibe merkezi oluyordu, o hedefin neresindeyiz? İşte bütün bu sorular ve daha fazlasını bugün ETV’de, saat 13.00’da Planlama Uzmanı Erdinç Karaköse ile masaya yatıracağım. Bizi izleyin.