Geçtiğimiz ocak ayı bugüne kadarki en sıcak ocak ayı oldu. Yıllık değerlendirmede 2024 yılı, en sıcak yıl olmuştu. 2023 yılı nisan ayında başlayan sıcaklık artışı, 2024 yılında da devam etti. Sonuçta 2024 yılı en sıcak yıl olarak kayıtlara geçti. 2023 ve 2024 yıllarındaki sıcaklık artışında fosil yakıtların atmosfere bıraktığı sera gazlarının yanında El-Nino şartlarının da etkisi oldu.
***
Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün değerlendirmesine göre: “2024 yılı 15,6 derecelik ortalama sıcaklık ile son 53 yılın “en sıcak yılı” olarak tarihe geçti. Türkiye’nin 2024 yılı ortalama sıcaklığı, 15,6 derece olarak gerçekleşti. Bu değer, 1991–2020 normalinin ortalaması olan 13,9 derecenin, 1,7 derece üzerinde oldu.”
Yağış değerlendirmesinde ise: “Yine 2024 yılında Türkiye genelinde yağışlar normaline göre yüzde 6,3 oranında azaldı. 2024 yılında Ankara, İstanbul ve İzmir’de yağışlarda normaline göre azaldı.”
EN FAZLA YAĞIŞ AZALMASI EGE’DE
MGM’nün yıllık değerlendirmesine göre : “2024 yılı yağışlarında en fazla azalma yüzde 22,4 ile Ege Bölgesi’nde görülürken Doğu Anadolu Bölgesi’nde normaline göre yüzde 7,5 oranında artış ölçüldü. Karadeniz Bölgesi’nde ise yağışlar, normali civarında gerçekleşti.”
EL NİNO ETKİSİ SICAKLIĞI ARTIRDI
2024 yılının sıcaklık artışını tetikleyen en önemli etkilerin başında El Nino koşulları geliyor. Pasifik Okyanusu’ndaki yüzey sularının ısınması küresel ısınmadaki artışı da etkiliyor.
***
2024-Ocak ayındaki sıcaklık artışında dikkat çeken konu El Nino şartlarının hakim olmaması. Bunun aksine La Nina koşullarının hakim olması. El Nino ve La Nina isimleri son yıllarda daha sık gündeme geliyor. El Nino etkisi, Pasifik Okyanusunun güneyinde ve doğusunda Şili kıyılarına yakın bir bölgedeki okyanus yüzey sularının ısınmasıdır. La Nina ise aynı bölgede deniz suyu sıcaklığının normalden daha düşük olması anlamına geliyor. Bu bölgedeki okyanus yüzey sularının sıcaklığındaki değişimler, okyanus-atmosfer ilişkisini etkiliyor. Bu durumda da dünyanın bazı bölgelerinde sıcaklık artışı ya da düşüşü oluyor.2024-Ocak ayındaki sıcaklık artışını ilginç kılan noktada burası. La Nina etkisinde sıcaklığın atması. Bu artış bugüne kadar ki en sıcak ocak ayı olarak dikkati çekiyor. Bu durum atmosferdeki sera gazı miktarının çok yüksek olduğunu ve yeryüzündeki sera etkisinin artarak devam ettiğini gösteriyor.
***
Ortalama sıcaklıktaki 15.6 derece artış, uluslar arası iklim değişikliği ile mücadelenin yeterli derecede etkili olmadığını gösteriyor. 90’lı yıllarda başlayan ve Kyoto Protokolü ile devam eden çalışmalar, Paris İklim Anlaşması ile zirveye ulaşmıştı. Bu anlaşmaların hedefi küresel sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlandırmaktı. Bunun için uluslar arası birçok yeni tedbirler devreye sokulmuştu. Ülkelerin karbon salınımları ölçülmeye başlanmış ve azaltım için hedefler konulmuştu. Yıllık yapılan iklim zirvelerinde bu çalışmalar gözden geçirilmiş yeni ilkeler ve yöntemler için kararlar alınmıştı. Gelinen noktada 2024 yılındaki ortalama sıcaklık artışı bu çalışmaların yetersiz olduğunu gösteriyor. Diğer yandan baktığımızda küresel ısınmaya bağlı olarak görülen iklim düzensizlikleri ve olağanüstü hava olayları her geçen gün daha çok dikkati çekiyor. Bunun için iklim değişikliği ile mücadelede yeni bir paradigma değişikliğine ihtiyaç olduğu anlaşılıyor.