Geçen haftaki yazımızda “2021 İklim Raporu”nun sıcaklık ve yağış ile ilgili bölümünü değerlendirdik. Sıcaklık artışının devam ettiğini ve 2021 yılının 14,9°C ile en sıcak 4. yıl olduğunu belirtmiştik. Afetler daha sık ve şiddetli yaşanmaya başladı. Manisa’da en fazla fırtına etkili oldu. Bunu şiddetli yağış ve sel izledi. Kuraklık afetinin özelliği diğer afetlerden farklı olduğundan ve raporda da afet sayıları dikkate alındığı için “kuraklık” sayı olarak az görülebilir. Afetleri etkilediği süre olarak değerlendirdiğimizde 2020 ve 2021 yıllarında Manisa’da “kuraklık” daha etkili olmuştur.  İklim Raporunda: “2021 yılı, 1024 ekstrem olay sayısı ile en fazla ekstrem olay yaşanan yıl olmuştur. Ekstrem olay trendlerinde özellikle son yirmi yılda artış eğilimi vardır.2021'de kaydedilen ekstrem olayların çoğu %40 ile fırtına/hortum, %28 ile şiddetli yağış/sel, %13 ile dolu ve %7 ile şiddetli kar şeklinde olmuştur. Diğer olaylar ise %5 ile yıldırım, %3 ile orman yangını, %2 ile don ve heyelan, %1’den daha az oranlarda çığ, kum fırtınası, sis, şiddetli soğuk ve kuraklık şeklinde gerçekleşmiştir.” ***  Küresel ısınmanın etkilerinin artışı ile beraber meteorolojik afetlerdeki artış dikkat çekiyor. Yeni afet terimlerini duymaya başladık. “Sıcak hava dalgaları” bunların başında geliyor. Yaz aylarında sıcak havaların etkili olduğunu biliyoruz ama  “sıcak hava dalgası” olarak etkili olduğunu son yıllarda yeni duymaya başladık. Sıcak hava dalgasının tanımı ise şöyle: bir yerdeki ortalama en yüksek sıcaklık değerlerinden en az 5 derece daha fazla sıcak havanın 5 gün veya daha fazla sürede etkili olmasıdır. Bu tanımdan da anlaşılacağı gibi sıcak hava dalgasının değerleri yöresel olarak değişebilir. Sıcak bölgelerde ekstrem sıcaklık değerleri yüksek olduğu için buralarda etkili olan sıcak hava dalgasının değerleri de yüksek olacaktır. 20 Temmuz – 12 Ağustos tarihleri arası orman yangınlarının en fazla görüldüğü süre. Bu dönemde sıcak hava dalgası etkili oldu. Gelecek yıllarda küresel ısınmanın devam edeceğini söyleyebiliriz. Isınmaya neden olan atmosferdeki sera gazlarının miktarı devamlı artıyor. Bunun sonucunda da sıcaklık değerlerindeki artış devam ediyor. Yaz mevsiminde etkili olan sıcak hava dalgaları ile beraber düşük nem orman yangınları riskini artırıyor. Hayatımıza yeni giren afetlerden birisi de “hortum”. Aslında hortum, bizim olduğumuz coğrafyada seyrek olsa da görülüyordu. Şiddeti ve etkileri son zamanlardaki gibi fazla değildi. 2021 yılında Çeşme, İzmir ve Ayvalık’da görülen hortumlar, maddi hasarlara neden oldu ve hayatı olumsuz etkiledi. Hortum, deniz kenarındaki yerleşim yerlerinde daha etkili oluyor. Küresel ısınma ile beraber deniz suyu sıcaklığı artıyor. Buna bağlı olarak da buharlaşma artıyor. Artan deniz suyu sıcaklığı ile beraber nem oranındaki artış hortumun şiddetini artırıyor. *** 2021 yılında Ege bölgesinde ve Manisa’da afet sayısı ve görülme sıklığı olarak en fazla fırtına etkili oldu. Bunu şiddetli yağış ve sel izledi. Afetin etkilediği süre olarak “kuraklık” en uzun süre etkili olan afet oldu. Doğal afetleri, sayısı ve etki süresinin dışında meydana getirdiği zararların boyutu ile de değerlendirmemiz gerekiyor. Konuya bu yönden baktığımızda bölgemizde etkili olan afetlerin başında “kuraklık” geliyor. 2020 ve 2021 yıllarında etkili olan kuraklık, Gediz Havzasının doğusunda devam ediyor. Son aylardaki yağışların kuraklığın etkilerini azalttığı söyleniyor. Yağış miktarlarına baktığımızda bu değerlendirme doğru olabilir. Gözden kaçan bir konu var. Son zamanlardaki yağışlar daha çok sağanak şeklinde ve kısa süreli oluyor. Bu yağışların zeminden toprağa nüfus edebilmesi ve yeraltı kaynaklarını beslemesi gerekiyor. Bölgemizdeki barajlardaki su seviyelerinin artışı ile yağan yağışın miktarı uyumlu değil. Ayrıca, yer altı su seviyelerinde önemli bir yükselme görülmüyor. Kuraklık etkileri uzun süren bir afet. Bu yönü ile de diğer afetlerden farklı özelliğe sahip. Barajlardaki su seviyelerinin iyi takip edilmesi ve çiftçilerimizin bilgilendirilmesi gerekiyor.